آموزش ثبت دامنه در ایرنیک با مراحل کامل
داشتن دامنه اختصاصی، اولین گام برای ساخت یک هویت آنلاین ماندگار است. نام دامنه نهتنها نشانی وبسایت شما در اینترنت است، بلکه نشاندهندهی برند، اعتبار و حرفهای بودن شما نیز محسوب میشود. کاربران با وارد کردن دامنه شما در مرورگر، به دنیای کسبوکارتان وارد میشوند و به همین دلیل انتخاب و ثبت صحیح آن اهمیت زیادی دارد.
برای ثبت دامنه با پسوند ir. باید از طریق سایت رسمی ایرنیک (IRNIC) اقدام کنید؛ تنها مرجع قانونی که مدیریت دامنههای ملی ایران را بر عهده دارد. فرایند ثبت شامل چند مرحله ساده است: ایجاد شناسه کاربری، انتخاب نام دامنه، ارسال درخواست، پرداخت هزینه و در نهایت تأیید دامنه توسط ایرنیک.
در این مقاله تمام مراحل ثبت دامنه در ایرنیک را بهصورت گامبهگام مرور میکنیم و نکاتی را میگوییم که رعایت آنها باعث میشود دامنه شما سریعتر و بدون خطا ثبت شود. همچنین اشارهای خواهیم داشت به خدمات وب وان در زمینه راهاندازی وبسایت و ثبت دامنه برای افرادی که میخواهند این مسیر را با اطمینان و پشتیبانی حرفهای طی کنند.

مراحل ثبت دامنه در سایت ایرنیک (IRNIC)
فرایند ثبت دامنه در ایرنیک شامل چند مرحله مشخص است که اگر به ترتیب و با دقت انجام شوند، دامنه شما در کمترین زمان ممکن فعال میشود. در این بخش تمام مراحل را از ایجاد شناسه کاربری تا پرداخت نهایی بررسی میکنیم تا بدون ابهام بتوانید دامنهی خود را به صورت رسمی و قانونی ثبت کنید.
چگونه شناسه کاربری در ایرنیک بگیرم؟
برای ایجاد شناسه کاربری در ایرنیک، ابتدا وارد وب سایت رسمی www.nic.ir شوید. در صفحه اصلی سایت، از منوی بالایی گزینهی «مشخصههای شناسه» را انتخاب کنید تا زیرمنوی مربوط به ساخت شناسه برایتان باز شود. سپس روی گزینهی «ساختن شناسه کاربری» کلیک کنید تا فرآیند ثبت آغاز شود.

در این مرحله، باید نوع شناسهای را که قصد ساخت آن را دارید انتخاب کنید. ایرنیک انواع مختلفی از شناسهها را ارائه میدهد، از جمله شخص حقیقی، شخص حقوقی، نهادهای دولتی و مراکز آموزشی. اگر بهعنوان یک فرد عادی قصد ثبت دامنه دارید، گزینهی شخص حقیقی را انتخاب کنید.

پس از انتخاب، دکمهی تکمیل فرم و دریافت شناسه را بزنید تا وارد مرحلهی بعد شوید. در ادامه باید اطلاعات خود را با دقت وارد کنید که جزئیات آن در بخش بعد توضیح داده خواهد شد.
پس از انتخاب گزینهی «ساختن شناسه کاربری»، وارد صفحهای میشوید که در آن باید نوع شناسهی مورد نظر خود را مشخص کنید. در این صفحه، ایرنیک انواع مختلفی از شناسهها را ارائه میدهد تا کاربران بر اساس نوع فعالیت و هویتشان یکی از آنها را انتخاب کنند. گزینههای موجود شامل شخص حقیقی، شخص حقوقی، شرکت یا مؤسسه، نهاد غیردولتی، وزارتخانه یا سازمان یا شرکت دولتی، مرکز آموزشی و پژوهشی و همچنین شناسهی محدود هستند.
اگر به عنوان فردی مستقل و بدون وابستگی سازمانی قصد ثبت دامنه دارید، گزینهی شخص حقیقی مناسب شماست. برای شرکتها و سازمانها، انتخاب شناسهی حقوقی الزامی است تا مالکیت دامنه به نام نهاد مربوطه ثبت شود. پس از انتخاب نوع شناسه، روی دکمهی «تکمیل فرم و دریافت شناسه» کلیک کنید تا فرم اطلاعات مربوط به همان نوع شناسه برایتان باز شود.
به عنوان نمونه، در این آموزش مسیر شخص حقیقی را انتخاب کردهایم تا مراحل بهصورت عمومی توضیح داده شود. در سایر گزینهها نیز روند کلی یکسان است و تنها نوع اطلاعات درخواستی، مانند مدارک یا اطلاعات سازمانی، با یکدیگر تفاوت دارد.

وارد مرحله دوم میشوید که در این بخش باید فرم اطلاعات فردی را با دقت کامل پر کنید. اطلاعاتی مانند نام و نام خانوادگی، کد ملی، تاریخ تولد، آدرس دقیق پستی، شماره تماس و ایمیل فعال از شما خواسته میشود. دقت کنید که تمامی اطلاعات باید واقعی و مطابق با مدارک هویتی شما باشند، زیرا در مراحل بعدی ثبت دامنه از همین دادهها برای تأیید هویت استفاده خواهد شد.
در انتهای فرم مرحله دوم، بخشی با عنوان «رابطهای مجاز جهت دریافت شناسه ایرنیک» وجود دارد که باید در آن گزینهی «آزاد» را انتخاب کنید. انتخاب این گزینه اهمیت زیادی دارد، زیرا به شرکتهای ثبتکننده دامنه اجازه میدهد با استفاده از شناسه شما، دامنهتان را به صورت قانونی ثبت کنند.

اگر این بخش روی حالت «خودم» باقی بماند، تنها خودتان قادر به استفاده از شناسه خواهید بود و امکان ثبت دامنه از طریق نمایندگان رسمی وجود نخواهد داشت. پس از اطمینان از صحت تمامی اطلاعات واردشده، روی دکمهی «بازنگری» کلیک کنید تا وارد مرحلهی بعد شوید. در این مرحله میتوانید تمام اطلاعات واردشده را بررسی کرده و در صورت وجود اشتباه، آنها را اصلاح کنید.
در مرحله سوم، خلاصهای از فرم تکمیل شده برای شما نمایش داده میشود تا بتوانید تمامی اطلاعات واردشده را مرور کنید. اگر تمام موارد صحیح بود، گزینهی ادامه و تأیید اطلاعات را انتخاب کنید تا وارد مرحله بعد شوید؛ اما در صورتیکه خطایی در اطلاعات مشاهده کردید، با کلیک بر روی گزینهی بازگشت به مرحله قبل، بخشهای نادرست را اصلاح کرده و دوباره تأیید کنید.

برای ورود به مرحله چهارم یا مرحله نهایی، ابتدا باید بخش قوانین و شرایط استفاده از شناسه ایرنیک را با دقت مطالعه کنید. در پایین همین صفحه، قسمتی برای تأیید و امضای الکترونیکی فرم وجود دارد. در این بخش لازم است نام و نام خانوادگی خود را به حروف لاتین وارد کرده و سپس کد امنیتی نمایشدادهشده را در کادر مربوطه بنویسید. پس از انجام این دو مورد، روی گزینهی «موافقم، دریافت شناسه» کلیک کنید تا اطلاعات برای سامانه ارسال شود. با انجام این مرحله، درخواست شما نهایی شده و سیستم ایرنیک وارد فرآیند صدور شناسه کاربری میشود.

در مرحله چهارم، شناسه کاربری اختصاصی شما در ایرنیک نمایش داده میشود که معمولاً ترکیبی از حروف و اعداد است (برای مثال: IR۱۲۳۴۵-PER). این شناسه را یادداشت یا کپی کنید، زیرا برای ثبت دامنه در هر سامانهای به آن نیاز خواهید داشت. اگر قصد دارید از طریق نمایندگان رسمی مانند برتینا دامنه خود را ثبت کنید، کافی است وارد سایت آنها شوید و این شناسه را در بخش مربوط به «ایمیل یا شناسه ایرنیک» وارد نمایید. این شناسه همان کد هویتی شما در ایرنیک است و مالکیت دامنه به نام شما ثبت خواهد شد. بدون وارد کردن آن، امکان ثبت رسمی دامنه وجود ندارد.

در ادامه در بخش ثبت دامنه، نام دامنهی مورد نظر خود را وارد کرده و پسوند .ir را برای آن انتخاب کنید. سپس روی دکمهی جستجو کلیک کنید تا سیستم وضعیت آزاد بودن دامنه را بررسی کند. اگر دامنه آزاد باشد، پیام «این دامنه قابل ثبت است» برایتان نمایش داده میشود. در این حالت، میتوانید با انتخاب گزینهی ادامه مسیر یا افزودن به کارت خرید، فرایند ثبت را آغاز کنید. در صورتیکه دامنه قبلاً توسط شخص دیگری ثبت شده باشد، باید نام دیگری را انتخاب کرده و دوباره جستجو کنید تا به دامنهای آزاد برسید.
مدارک لازم برای ثبت دامنه در ایرنیک
در مراحل ثبت دامنه در ایرنیک، ارائهی مدارک معتبر یکی از الزامات اصلی است؛ زیرا ایرنیک با هدف حفظ مالکیت قانونی دامنهها، اطلاعات هویتی اشخاص حقیقی و حقوقی را بهدقت بررسی میکند. در واقع، تا زمانیکه مدارک شما تأیید نشود، دامنه به نامتان فعال نمیشود. به همین دلیل، آشنایی با مدارک مورد نیاز و نحوه ارسال آنها، باعث صرفهجویی در زمان و جلوگیری از خطاهای احتمالی میشود.
مدارک لازم بر اساس نوع کاربر (شخص حقیقی یا حقوقی) متفاوت است که در ادامه، هرکدام را به تفصیل توضیح میدهیم.
مدارک لازم برای اشخاص حقیقی
افراد حقیقی (یعنی اشخاصی که به نام خودشان قصد ثبت دامنه در ایرنیک دارند)، باید اطلاعات شخصی خود را در پنل ایرنیک وارد کرده و مدارک هویتی معتبر ارائه دهند. مهمترین مدرکی که باید آپلود شود، تصویر کارت ملی صاحب امتیاز دامنه است. این کارت باید به همان نامی باشد که در شناسه ایرنیک (NIC Handle) ثبت شده است.
پس از ثبت درخواست دامنه، سیستم ایرنیک از شما میخواهد تصویر واضحی از کارت ملی خود را از طریق پنل کاربری بارگذاری کنید. این تصویر باید خوانا، بدون ویرایش و دارای وضوح کافی باشد تا اطلاعات روی کارت بهدرستی قابل مشاهده باشد.
نکته بسیار مهم آن است که نام وارد شده در فرم درخواست، دقیقاً با نام روی کارت ملی مطابقت داشته باشد. در غیر این صورت، کارشناسان ایرنیک درخواست را رد میکنند و فرآیند ثبت دامنه در ایرنیک تا زمان اصلاح اطلاعات متوقف میماند.
در مواردی که دامنه به نام شخص حقیقی ثبت میشود، مسئولیت تمامی تغییرات، تمدید و یا انتقال دامنه نیز بر عهدهی همان فرد خواهد بود. بنابراین پیشنهاد میشود از همان ابتدا ایمیل و اطلاعات شخصی دقیق وارد شود تا بعدها در زمان تمدید یا تغییر DNS مشکلی ایجاد نگردد.

مدارک لازم برای اشخاص حقوقی
اگر دامنه قرار است به نام یک شرکت، سازمان یا مؤسسه ثبت شود، مدارک متفاوتی نیاز است. در این حالت، مالک دامنه شخص حقوقی محسوب میشود و باید مدارک رسمی شرکت برای احراز هویت ارسال گردد.
مهمترین مدرک مورد نیاز، روزنامه رسمی ثبت شرکت است که باید در آن نام کامل شرکت و شماره ثبت درج شده باشد. علاوه بر آن، شرکت باید یک معرفینامه رسمی با مهر و امضای مدیرعامل ارائه کند که در آن نام دامنه مورد نظر ذکر شده باشد.
در متن معرفینامه، لازم است تأکید شود که ثبت دامنه به نام شرکت صورت میگیرد و مسئولیت مالی و فنی آن بر عهدهی شرکت خواهد بود. این نامه باید در قالب فایل PDF یا تصویر اسکنشده در پنل کاربری ایرنیک بارگذاری شود.
گاهی ممکن است کارشناسان ایرنیک برای بررسی بیشتر، از شما بخواهند مدارک هویتی مدیرعامل یا نماینده قانونی شرکت را نیز ارسال کنید. ارسال این مدارک در زمان مقرر باعث تسریع روند تأیید دامنه و نهایی شدن فرآیند ثبت دامنه در ایرنیک میشود.
بهطور خلاصه، مدارک هویتی در فرایند ثبت دامنه در ایرنیک نقش تعیینکنندهای دارند. ارسال مدارک صحیح و کامل، نه تنها از تأخیر در فعالسازی دامنه جلوگیری میکند، بلکه تضمین میکند مالکیت دامنه از نظر قانونی کاملاً به نام شما ثبت شده است. فراموش نکنید که ایرنیک تنها در صورت تطبیق دقیق اطلاعات مدارک با شناسه کاربری، درخواست شما را تأیید میکند.
مزایای دامنه ir نسبت به دامنههای بین المللی
انتخاب پسوند دامنه، تصمیم کوچکی نیست؛ چون میتواند روی اعتماد کاربران، رتبه سئو، و حتی اعتبار برند تأثیر مستقیم بگذارد. دامنهی .ir به عنوان دامنه ملی ایران، مزایای متعددی دارد که باعث شده بسیاری از شرکتها و برندهای ایرانی مسیر ثبت دامنه در ایرنیک را انتخاب کنند.
هزینه کمتر و اقتصادی تر
دامنههای بینالمللی مثل .com یا .net معمولاً قیمت بالاتری دارند و هزینه تمدید آنها نیز بیشتر است. در مقابل، دامنهی .ir بسیار مقرونبهصرفه است و برای کسبوکارهای نوپا، استارتاپها و شرکتهای کوچک انتخابی منطقی محسوب میشود. شما میتوانید با کمترین هزینه، مالک رسمی دامنهای شوید که نام برند شما را در فضای وب تثبیت میکند.
پایداری بیشتر در زیر ساختهای داخلی
دامنههای با پسوند .ir در داخل کشور میزبانی میشوند و توسط زیرساختهای داخلی مدیریت میگردند. این موضوع باعث میشود سرعت دسترسی کاربران ایرانی به وبسایت شما افزایش یابد و حتی در شرایط خاص شبکه، ثبات بیشتری داشته باشد. علاوه بر آن، به دلیل مسیریابی کوتاهتر، زمان بارگذاری صفحات نیز کاهش مییابد که برای سئو اهمیت بالایی دارد.
مالکیت رسمی و قابل پیگیری
یکی از مهمترین ویژگیهای ثبت دامنه در ایرنیک، شفافیت مالکیت است. شما هنگام ثبت دامنه، با استفاده از شناسه کاربری ایرنیک (NIC Handle)، مشخص میکنید که دامنه به نام چه فرد یا سازمانی ثبت شود. این موضوع باعث میشود حقوق مالک دامنه محفوظ بماند و در صورت بروز هرگونه مشکل، سند رسمی مالکیت قابل استناد باشد. این شفافیت، تفاوت اصلی دامنههای ایرانی با بسیاری از دامنههای بینالمللی است که صرفاً از طریق واسطهها ثبت میشوند.
ارتباط بهتر با بازار داخلی
برای کاربر ایرانی، دیدن پسوند .ir احساس اعتماد ایجاد میکند. مخاطبان معمولاً وبسایتهایی با دامنه ایرانی را معتبرتر، در دسترستر و سازگارتر با نیازهای خود میدانند. به همین دلیل، بسیاری از فروشگاههای اینترنتی و شرکتهای خدماتی ترجیح میدهند از پسوند .ir استفاده کنند تا جایگاه برندشان در ذهن کاربران ایرانی تثبیت شود.
دسترسی بیشتر به نامهای آزاد
در بازار دامنههای بینالمللی، بسیاری از نامهای محبوب قبلاً ثبت شدهاند، اما در پسوند .ir هنوز فرصتهای زیادی برای انتخاب نامهای کوتاه، خاص و مرتبط با برند وجود دارد. این موضوع به شما اجازه میدهد دامنهای انتخاب کنید که دقیقاً با نام تجاریتان هماهنگ باشد و برای برندینگ دیجیتالتان ارزشآفرینی کند.
در مجموع، دامنهی .ir علاوه بر صرفهجویی در هزینه، امنیت و مالکیت رسمی بیشتری را برای کاربران ایرانی به همراه دارد. فرآیند ثبت دامنه در ایرنیک نیز شفاف، قانونی و قابل اعتماد است و به شما امکان میدهد آدرس اینترنتی برندتان را برای سالها در اختیار داشته باشید. اگر میخواهید اولین قدم در مسیر راهاندازی سایت خود را درست و اصولی بردارید، انتخاب دامنهی ایرانی و ثبت آن از طریق پنل رسمی ایرنیک، بهترین گزینه است.
نکات مهم قبل از ثبت دامنه در ایرنیک
پیش از آنکه مراحل ثبت دامنه در ایرنیک را آغاز کنید، لازم است چند نکته حیاتی را بررسی و رعایت کنید تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری شود. بسیاری از کاربران پس از پرداخت هزینه یا ارسال مدارک، تازه متوجه اشتباهاتی میشوند که باعث تأخیر در فعالسازی دامنه میشود. رعایت نکات زیر، به شما کمک میکند فرایند ثبت را بهصورت اصولی، سریع و بدون خطا انجام دهید.
بررسی آزاد بودن دامنه مشابه
اولین گام پیش از هر چیز، اطمینان از آزاد بودن دامنه مورد نظر است. برای این کار باید در سایت رسمی ایرنیک به بخش «جستجوی دامنه» یا همان whois مراجعه کنید. در این قسمت کافی است نام دامنهای که قصد ثبت آن را دارید (مثلاً mybrand.ir) وارد کرده و وضعیت آن را بررسی کنید.
اگر پیام «این دامنه آزاد است» نمایش داده شد، میتوانید برای ثبت دامنه در ایرنیک اقدام کنید. اما اگر دامنه قبلاً توسط شخص دیگری ثبت شده باشد، سیستم وضعیت آن را به صورت «در حال استفاده» یا «رزرو شده» نشان میدهد.
نکته مهم این است که دامنههایی با تفاوت جزئی (مثل وجود یا حذف خط فاصله یا تغییر در پسوند) ممکن است آزاد باشند، اما بهتر است برای جلوگیری از شباهت زیاد با برندهای دیگر، گزینهای منحصربهفرد انتخاب کنید. شباهت بیش از حد دامنه ها میتواند موجب اشتباه کاربران، مشکلات حقوقی و حتی حذف دامنه در آینده شود.
همچنین توصیه میشود چند دامنه مشابه با برند خود را رزرو کنید تا در آینده دیگران نتوانند از نام شما سوءاستفاده کنند. برای مثال اگر webone.ir دامنه اصلی شماست، میتوانید web-one.ir یا webone.co.ir را هم به نام خودتان ثبت نمایید تا از هویت برندتان محافظت شود.
انتخاب پسوند مناسب.ir، .co.ir، .org.ir و...
یکی از مهمترین تصمیمها در مسیر ثبت دامنه در ایرنیک، انتخاب پسوند مناسب است. پسوند (Extension) در واقع نوع دامنه را مشخص میکند و هرکدام کاربرد خاص خود را دارند.
.ir برای عموم افراد و کسبوکارها قابل ثبت است و رایجترین پسوند در ایران محسوب میشود.
.co.ir مخصوص شرکتهای تجاری و خصوصی است که دارای روزنامه رسمی هستند.
.org.ir برای سازمانها، مؤسسات و نهادهای غیرانتفاعی مناسب است.
.ac.ir ویژه دانشگاهها و مراکز آموزشی است.
.gov.ir مختص سازمانها و ارگانهای دولتی است و ثبت آن شرایط خاصی دارد.
انتخاب پسوند باید بر اساس ماهیت فعالیت شما باشد. اگر یک کسبوکار خصوصی یا فروشگاه اینترنتی دارید، پسوند .ir بهترین گزینه است؛ اما اگر شرکت ثبتشدهای هستید، بهتر است از .co.ir استفاده کنید تا دامنه شما رسمیت بیشتری پیدا کند.
به یاد داشته باشید که ایرنیک برای برخی پسوندها مدارک اضافی میخواهد. برای مثال، برای ثبت .co.ir ارسال روزنامه رسمی شرکت الزامی است. بنابراین پیش از نهایی کردن ثبت، شرایط هر پسوند را به دقت مطالعه کنید تا در میانهی مسیر با خطای مدارک مواجه نشوید.
رعایت قوانین ایرنیک (ممنوعیت کلمات خاص)
یکی از مهمترین نکاتی که قبل از ثبت دامنه در ایرنیک باید بدانید، وجود قوانین مشخص دربارهی نام دامنه هاست. ایرنیک برای حفظ امنیت، نظم و اعتبار فضای اینترنتی ایران، فهرستی از کلمات ممنوعه را تعیین کرده است.
برخی از این محدودیتها عبارتاند از:
استفاده از نام کشورها یا نهادهای رسمی بدون مجوز (مثل iran.ir یا tehran.ir)
استفاده از واژههای مرتبط با مذهب، سیاست یا ارگانهای خاص بدون داشتن صلاحیت
استفاده از نام برندهای ثبتشدهی دیگر (مثل samsung.ir یا nike.ir)
استفاده از کلمات مغایر با شئونات فرهنگی یا قوانین کشور
در صورت انتخاب چنین نامهایی، درخواست شما توسط کارشناسان ایرنیک رد خواهد شد و فرایند ثبت دامنه در ایرنیک متوقف میشود. برای جلوگیری از این مشکل، قبل از ارسال درخواست، نام انتخابی خود را در گوگل و پایگاه ثبت علائم تجاری جستوجو کنید تا مطمئن شوید مشابه ثبتشده ندارد.
توجه به مدت اعتبار و تمدید به موقع دامنه
یکی از خطاهای رایج کاربران، فراموشی تمدید دامنه پس از ثبت اولیه است. دامنهها در ایرنیک معمولاً برای مدت یک سال ثبت میشوند، اما امکان تمدید برای چند سال نیز وجود دارد.
اگر تمدید دامنه را فراموش کنید، وبسایت شما از دسترس خارج میشود و پس از مدتی دامنه آزاد خواهد شد. در این مرحله ممکن است شخص دیگری آن را ثبت کند و شما مالکیت آن را برای همیشه از دست بدهید.
برای جلوگیری از چنین وضعیتی، پس از ثبت دامنه در ایرنیک، تاریخ انقضا را در تقویم خود یادداشت کنید یا از گزینه «تمدید خودکار» در نمایندگان رسمی ایرنیک مانند شرکتهای ثبت دامنه معتبر استفاده نمایید.
همچنین بهتر است همیشه ایمیلی که در شناسه ایرنیک ثبت کردهاید فعال و در دسترس باشد؛ زیرا ایرنیک پیش از انقضا، چندین بار از طریق ایمیل به شما اطلاع میدهد تا تمدید را انجام دهید.
در مجموع، رعایت این چهار نکته پیش از ثبت دامنه در ایرنیک باعث میشود فرآیند ثبت شما بدون دردسر، سریع و مطمئن انجام شود. انتخاب درست نام و پسوند، بررسی دقیق قوانین، و توجه به تمدید دورهای، از شما یک مالک آگاه و حرفهای در دنیای وب میسازد.
منبع: مقاله آموزش ثبت دامنه در ایرنیک برگرفته از مقاله زیر است.
